Mübarek üç aylara girdiğimiz şu günlerde Ramazan-ı Şerif’e hazırlık mahiyetinde oruçlar tutuluyor. Ve tutulan oruçların iftar sofralarını hurma süslüyor.  Durum böyle olunca hurma yalnızca ramazanda tüketilir gibi bir algı ortaya çıkıyor ve marketlerde bile Ramazan-ı Şerif dışında arka raflarda kalabiliyor. Ancak pek çok faydası ile hurmayı günlük hayatımıza katmak için sizce de geç kalmadık mı?

Hurma besin değeri ve ürün verimliliği itibariyle geçmişten günümüze kadar kutsal kabul edilmiştir. İncil’de “yaşam meyvesi” olarak geçen hurma, Kur’an-ı Kerim’de üzerine yemin edilen bir meyve olması itibariyle yüceltilmiş ve Peygamber(s.a.v)’in hayatında da her zaman var olmuştur. Tasavvufta da sıklıkla karşımıza çıkmasıyla kutsallığı günümüze kadar devam etmektedir.

Hurmanın zengin besin içeriğine bakacak olursak;  potasyumdan zengindir (muzdan 2,5 kat fazla). Ayrıca, kalsiyum, magnezyum, demir ve A, B1, B2, niasin, C vitamini vardır.

Hurmada en az 15 çeşit mineral bulunur. Potasyum, bor, kalsiyum, kobalt, bakır, flor, demir, magnezyum, manganez, fosfor, sodyum, selenyum ve çinko bunlardan bazılarıdır. Hurma proteini çok kaliteli olup 23 çeşit aminoasit içerir. Bunlardan bazıları portakal, elma ve muz gibi meşhur meyvelerde bile bulunmaz. Ayrıca %0,5-3,9 oranında sağlık için yararlı bir madde olan pektin içerir (1). Çeşitli meyvelerle karşılaştırıldığında hurmanın enerji, lif ve mineral içeriği açısından en zengin olduğu görülmektedir (2). Bu yüzden geçmiş dönemdeki insanlar bol yetişen hurma ile beslenip neredeyse çoğu ihtiyaçlarını bu besinden karşılamıştır.

Yapılan araştırmalara göre sindirim sistemine olumlu etkileri vardır.(3) Bunun yanında hücrelerimiz sürekli “oksidasyon” denilen yıkıcı streslere maruz kalır. Bu yıkıcı oksidasyondan koruyan ve dolayısıyla yaşlanmayı yavaşlatıcı, kanserden ve birçok hastalıktan koruyucu faydalar sağlayan maddeler “antioksidan maddeler” olarak bilinir (4). Bilinen en iyi antioksidan besinlerden birisi de hurmadır (5). Hurmanın mide ülserini iyileştirici özelliğinin de antioksidan etkisiyle olduğu düşünülmektedir (6).

Hurmanın bilinen diğer tıbbi faydaları da gebelikle ilgilidir. Yüksek demir ve mineral içeriği açısından gebelikte iyi bir besin olmasının yanında hurmanın doğuma yardımcı olabileceğini ve doğumdan sonra da faydalarının devam edeceğini gösteren araştırmalar vardır. (7)

Bütün bu faydalarının yanında hurmanın daha pek çok faydası bulunmaktadır. Ancak özellikle enerji değeri yüksek olduğu için oruç tutulduğunda tercih edilmektedir. Günlük hayatımızda son zamanlarda fazlaca tüketilen paketli ürünlerin getirdiği hastalıklara karşı bu ürünlere sağlıklı bir alternatif olarak hurma kurtarıcı olabilir. Kuru hurma yanınızda taşıyabileceğiniz kolaylıkta bir meyve olup kan şekeriniz düştüğünde bir çikolata yerine yiyebilir ve kan şekerinizi daha sağlıklı bir şekilde yükseltebilirsiniz. Ancak hurma şeker içeriği ile yüksek kaloriye sahip olup fazlaca tüketilmesi durumunda günlük alacağınız kalorinin fazlasını oluşturabilir. Bu da kilo problemini beraberinde getirebilir. Günde 5-6 adet kuru hurma tükettiğinizde hem faydalarından yararlanabilir hem de hurmadan kaynaklanan kalorinizi aşmamış olursunuz.

Dyt. Bahriye Eldemir Günay

 

Kaynaklar

  1. Al-Shahib W, Marshall RJ. The fruit of the date palm: its possible use as the best food for the future? Int J Food Sci Nutr 2003;54(4):247-59.
  2. Vinson JA, Zubik L, Bose P, Samman N, Proch J. Dried fruits: excellent in vitro and in vivo antioxidants. J Am Coll Nutr 2005;24(1):44-50.
  3. Said SA, Khan SA, Mohajir MS. A study of the digestive effect of dates on sucrose and starch. Pak J Pharm Sci 2007;20(2):112-4.
  4. Salganik RI. The benefits and hazards of antioxidants: controlling apoptosis and other protective mechanisms in cancer patients and the human population. J Am Coll Nutr 2001;20(5 Suppl):464S-72S.
  5. Hong YJ, Tomas-Barberan FA, Kader AA, Mitchell AE. The flavonoid glycosides and procyanidin composition of Deglet Noor dates (Phoenix dactylifera). J Agric Food Chem 2006;54(6):2405-11.
  6. Al-Qarawi AA, Abdel-Rahman H, Ali BH, Mousa HM, El-Mougy SA. The ameliorative effect of dates (Phoenix dactylifera L.) on ethanol-induced gastric ulcer in rats. J Ethnopharmacol 2005;98(3):313-7.
  7. Thigpen JE, Setchell KD, Padilla-Banks E et al. Variations in phytoestrogen content between different mill dates of the same diet produces significant differences in the time of vaginal opening in CD-1 mice and F344 rats but not in CD Sprague-Dawley rats. Environ Health Perspect 2007;115(12):1717-26.